Tırnak yeme gibi bedene yönelik bu tür tekrarlı davranışlar dürtü kontrol bozukluğu, uyum ve davranış bozukluğu, hatta OKB grubu psikopatolojiler içinde ele alınır. Tırnak yemeye parmak emme, diş gıcırdatma, ağıza farklı materyaller sokma (oyuncak, bez parçası, tahta parçası) gibi patolojiler de eşlik edebilir.
3 yaşından itibaren görülmeye başlanan bu davranış, çocukların %30’unda, ergenlerin %45 ‘inde ortaya çıkan bir alışkanlık olup, erişkin çağında da devam edebilmektedir.
Tırnak yeme davranışı genelde duygusal sorunlardan kaynaklanır.
Davranışçı yaklaşıma göre, çocuklar ebeveynlerinin duygusal ihmali sonucunda ilgi görmek adına bu davranışı başlatabilir. ‘Artık yeme tırnaklarını, çek elini ağzından’ şeklindeki tepkiler olumsuz gibi görünse de çocukların amacına ulaşmasına neden olarak bu davranışın pekişmesine yol açar. Dolayısıyla bu davranış alışkanlık haline gelerek, istemsizce tekrarlı biçimlerde ortaya çıkabilir.
Sistem yaklaşımına göre, aile sisteminde meydana gelen bozulmaların, ebeveynler arası çatışmalı ilişkilerin önlenmesi adına çocuk bu davranışa başvurabilir. Bu sayede çocuk, ebeveynlerinin dikkatini ‘tırnak yeme gibi patolojik bir yöntemle’ kendi üzerine çekerek olası tartışmaların yolunu kesmiş olur.Psikanalitik yaklaşıma göre, ‘tırnak yeme davranışı’ bastırmaya uğrayan rahatsız edici duyguların (kaygı, öfke vs.) ve bilinçdışı çatışmaların dışa vurumudur. Çocukta bastırılan öfke, ‘tırnak yeme’ gibi bedene yönelik yıkıcı tutumlar şeklinde ortaya çıkabilir. Bununla birlikte oral dönemde aşırılıklar ve eksiklikler bu döneme saplanılmasına neden olur. Bunun sonucunda oral bölge doyum veren, rahatlatıcı işlevini sürdürür. Kişi kaygılarını gidermek, ruhsal boşluk ve güvensizlik duyguları ile baş etmek adına ‘tırnak yeme davranışına’ başvurabilir.
Sosyal öğrenme kuramına göre ise, ailede tırnak yeme davranışı gösteren birey veya bireyleri rol model alan çocuklar, bu davranışı gözlem yolu ile kazanabilirler.
Çocuklarda bu davranışların ortaya çıkmasına sebep olan başka hangi durumlar olabilir?
Aileler bu dönemde neler yapmalıdır?
Çocuk taklitten ötürü tırnak yemeye başlamış ise hangi aile üyesi bu davranışı sürdürüyorsa bu konuda önlem alınması gerekmektedir.
Bununla birlikte çocuğa ‘elini ağzından çek, bebek gibi davranma, tırnağını yeme’ gibi uyarılar çocuğun inatlaşmasına ya da dikkatini tırnak yeme üzerinde yoğunlaştırmasına sebep olacaktır. Bu da bu davranışın pekişmesine neden olacağı için bu dönemde azarlama, tehdit etme veya ceza verme yöntemlerine başvurulmaması önemlidir. Aksi takdirde çocukların başka davranış bozuklukları geliştirmesine zemin hazırlanmış olur. Bunun yerine çocuğun bu davranışı görmezden gelinerek, dikkati başka bir alana yönlendirilebilir.
Davranışın önlenmesine ilişkin şu şekilde yöntemler geliştirilebilir:
1. Caydırıcı niteliğinden dolayı eczaneden alınan “acı sıvı” tırnak etrafına düzenli sürülebilir.
2. Düzenli olarak tırnakların uzamadan kesilmesi ve ellerin sık sık kremlerle nemli tutulması bu sürece yardımcı olabilir.
Bunların dışında davranışın nedeninin tespit edilmesi, davranışın kalıcı olarak önlenmesinde önemli bir işleve sahiptir. Bu sebeple, ailede veya okulda baskı, eleştirel ortam, ilgisizlik ve sevgisizlik var mı bu konuda araştırma yapılmalıdır.
Çocuktan beklentinin gerçekçi olup olmadığının gözden geçirilmesi, aile içi tartışmaların, fiziksel ve sözel şiddetin önlenmesi adına gerekli adımların atılması, çocukların duygu ve düşüncelerini rahatlıkla aile üyeleriyle paylaşımını sağlayacak demokratik bir aile atmosferi oluşturulması, çocuğa koşulsuz sevgi, ilgi ve kabul gösterilmesi, çocuğun çevresiyle kaliteli ve keyifli zaman geçirilmesine dikkat edilmesi oldukça önemlidir.
Tekrar eden tırnak yeme problemi, aile üyeleri tarafından yeterince anlaşılamadığında, çocuğun yaşadığı bu sorunlara ilişkin etkili çözüm yolları üretilemediğinde ve aile içi yaşanan ilişkisel sorunlara kalıcı çözümler geliştirilemediğinde bir uzmandan destek alınması gerekir.